Onlangs werd een zeer interessant eindspel gespeeld in het Daniël Noteboomtoernooi te Leiden. De zwartspeler, die het toernooi uiteindelijk gedeeld op zijn naam mocht schrijven, had wellicht niet gedacht dat er met zo weinig materiaal nog zo veel mogelijk zou zijn. We komen er in op de 30e zet:
Oefenopgaven:
Nee! Wit ging ervan uit dat hij 34.dxc4 moest doen en dan is het inderdaad remise. Slaan is echter niet verplicht:34. d4 wint! Bijvoorbeeld:34...Kc6 35. a4 Kd6 36. c3 Kc6 37. h4 h5 38. Ke3 (38. dxc5? Kxc5=) 38... Kd5 39. dxc5 nu wel, want wit heeft de oppositie! Kxc5 40. Ke4 1-0 Komt deze stelling u bekend voor? Dat kan kloppen! Speel de volgende variant uit het partijfragment nog maar eens na: 34...Kd6 35.Kd3 f5 36.gxf5? e5!
Goed voor wit: 1...Kxc5 2.Kf5 Kd4 3.Kxg5 Ke3 4.Kg4!! Zoals we in het vorige voorbeeld al hadden gezien: slaan is niet verplicht! (4. Kxh4? Kf2 5. Kg5 Kxg2=) 4... Kf2 5. Kxf4 Kxg2 6. Kg4 1-0
Zwart wint: 67...Ke2 68. Ke5 Kf3 69. Kf6 Kxg3 70. Kxg6 Kg4!! wederom is slaan niet verplicht! 0-1
37... hxg4 is voldoende voor remise, omdat zwart na 38. h5 Ke6 39. fxg4 f5! heeft. Na 40. h6? komt de tussenzet 40...f4+ waarmee zwart zelfs wint! In het partijfragment zagen we al dat tussenzetten erg cruciaal kunnen zijn. Kijk nog eens naar de variant 34...Kd6 35.Kd3 f5 36.g5 Ke7 37.Kd4? hxg5 38.fxg5 f4! waar zwart even later de partij beslist met een tussenschaakje: 56...e2+. 38... h3 verliest vanwege 39. Kf2 Ke6 40. Kg3 Kf5 41. f4 de pointe! Zwart komt niet bij de h-pion. Vergelijk deze stelling met de volgende variant uit het partijfragment en zie de overeenkomst: 34. g5? fxg5 35.fxg5 Ke7 36.gxh6 Kf6? 1-0
47.e4 wint, maar 47.e3 verliest: 47...c4 doorbraak! 48.dxc4 d3 49.Kf3 Ke5! 50.e4 f4! en we hebben weer een bekende stelling op het bord gekregen. Kijk nog maar eens naar bovenstaand voorbeeld. Het verschil met 47.e4 is dat wit na 47...c4 48.dxc4 d3 49.exf5+ Kf6 50.Ke3 de vrijpion wel kan stoppen. De taaiste verdediging is 47...dxe3, waarna wit zich nog in allerlei bochten moet wringen om het punt naar zich toe te trekken. Wordt vervolgd...