In het volgende eindspel blijkt maar weer eens hoe moeilijk schaken is. De witspeler, een sterke grootmeester met een rating van 2600+, weet een ogenschijnlijk simpel gewonnen eindspel met slechts een paar pionnetjes op het bord nog te verliezen. Dat het echter niet zo eenvoudig is, blijkt behalve uit het resultaat ook uit de analyses. Laat u verrassen door de diverse verrassende wendingen in dit pionneneindspel en maak vervolgens de oefenopgaven. De volgende keer pakt u een grootmeester!
Oefenopgaven:
Remise! 16...Kc6! 17. Kf6 Kd5 18. Kg5 Ke4 19. Kxh5 Kf3 20. Kg6 Kxg3 21. h5 Kf2 22. h6 g3 23. h7 g2 24. h8=Q g1=Q en zwart is net op tijd! Kijk nog eens terug naar het partijfragment en speel de variant na in de viewer.
Met wit aan zet is de stelling remise. Bijvoorbeeld: 1. g4 Kh8 2. g5 Kg8 3. h4 Kh8 4. h5 Kg8 5. g6 en nu is zowel 5...hxg6 als 5...Kh8 voldoende om een half punt veilig te stellen. Als zwart aan zet zou zijn, dan wint wit: 1...Kh8 2. g4 Kg8 3. g5 Kh8 4. h4 Kg8 5. h5 Kh8 6. g6 hxg6 (6... Kg8 7. g7) 7. hxg6 Kg8 8. g7 Kf7 9. Kh7
De opgave lijkt makkelijk, maar er zit een valstrik in: 1.Kg6! (1.Kf6 Kh7 en wit moet weer terug naar f7. Speelt wit echter 2.g6+?? dan is het remise na 2...Kh8, omdat het na 3.Kf7 pat is) Kg8 van het partijfragment weten we dat deze stelling een uitzondering vormt op de oppositieregel en winnend is, maar oplettendheid blijft vereist! 2.Kh6! (na 2.Kf6 speelt zwart weer 2...Kh8 en is wit niets opgeschoten) Kh8 (2...Kf8 3.Kh7) 3.g6 en de pion loopt door.
Ja! 24...Txc1+ 25. Kxc1 g5 doorbraak! Kijk ook nog eens naar de eerste les over het pionneneindspel. 26. Kd2 gxh4 27. Ke3 hxg4 28. fxg4 Kg6 29. Kf4 e6 en zwart wint, omdat hij de verre vrijpion heeft. Met ...Kh6 heeft hij altijd een nuttige wachtzet. Wanneer wit Ke3 moet spelen, gaat zwart met de koning naar voren, ruilt de h-pion voor de g-pion en haalt vervolgens de e-pion en, afhankelijk van zwarts spel, ook de pionnen op de damevleugel op.
Het hebben van een verre vrijpion is vaak voordelig, maar niet altijd een garantie voor de winst. Zelfs niet als je een pion extra hebt! Het logische 1.fxg4+ vergooit de winst! 1.f4 is de winnende zet. Dit heeft alles te maken met het feit dat er nog twee randpionnen op het bord staan. Stonden de pionnen op b4 en b5, dan waren beide opties goed geweest. Waarom wint 1.f4 wel en fxg4 niet? Binnenkort kunt u bij "videomateriaal" (te vinden onder het kopje "zelfstudie") meer te weten komen over dergelijke stellingen.
50.dxe4! Ondanks dat zwart nu de verre vrijpion krijgt, is dit de enige weg naar de winst! Omdat de witte randpionnen de middellijn gepasseerd zijn, wint wit de wedren. IM Robert Ris geeft in ChessVibes magazine onder meer de volgende variant: 50... Ke6 51. e5 c4 52. Ke4 c3 53. Kd3 Kxe5 54. Kxc3 Kd5 55. Kd3 oppositie! Kc5 (zwart kan ook kiezen voor 55...Ke5. Zie daarvoor onderstaand diagram) 56. Ke4 Kb4 57. Kf5 Kxa5 58. Kg6 Kb4 59. Kxh6 a5 60. Kg5 a4 61. h6 a3 62. h7 a2 63. h8=D en wit is net op tijd!
Wit is net op tijd om de zwarte koning niet op het cruciale veld f8 toe te laten: 63. Kc6 Ka7 64. Kd6 Kxa6 65. Ke6 Kb7 66. Kf6 Kc7 67. Kg6 Kd7 68. Kxh6 Ke8 69. Kg7! 1-0 Als de pionnen op h4 en h5 zouden staan dan is het remise. Houd het menu-item videomateriaal onder het kopje "zelfstudie" in de gaten, want daar zal spoedig aandacht besteed worden aan deze materie!